Ook in heel kleine concentraties is fijnstof schadelijk. Veel fijn stof komt voor in het verkeer, bij havens en in de buurt van industrieterreinen. Jaarlijks sterven mensen vroegtijdig door de inademing van fijnstof.
De gemiddelde verkorting van de levensduur door fijn stof is 1 tot 2 jaar. Fijnstof uit de lucht filteren is daarom goed voor de gezondheid.
Bronnen van fijnstof: van zeezout tot scooter
Fijnstof is een verzamelnaam voor verschillende soorten stof. De bekendste bron van fijnstof is het roet van dieselmotoren. Maar er zijn ook heel andere bronnen, zoals zand uit de Sahara, deeltjes van banden- en remslijtage, mest uit de intensieve veehouderij, allerlei fabricageprocessen, ijzerdeeltjes van bovenleidingen van treinen, vuurwerk, open haarden, scheepsmotoren, laserprinters en zelfs zeezout. Ook brommers en scooters blazen hun partijtje mee. Dat zijn volgens de Fietsersbond en de Universiteit van Utrecht zelfs ‘ultrafijnstofkanonnen’ die nog meer vervuilen dan vrachtwagens.
Verkeer grootste risico
Het mengsel van fijne stoffen in de lucht maakt het voor onderzoekers moeilijk om eenduidige verklaringen te vinden. Onbekend is in hoeverre stofdeeltjes tezamen een extra risico vormen. Hoewel in de VS en Europa nog veel onderzoek moet worden gedaan, zijn wetenschappers het er over eens dat natuurlijk fijnstof zoals zeezout niet of nauwelijks schadelijk is, maar dat fijnstof uit het verkeer de grootste risicofactor is. Een probleem is dat onderzoekers nog altijd geen veilige ondergrens hebben kunnen vinden. Volgens fijnstof-expert professor Bert Brunekreef is zo’n ondergrens er misschien wel niet: ook lage concentraties fijn stof zijn ongezond gebleken.
Fijn en ultrafijn
Fijnstof is niet groter dan een paar micrometer (een micrometer is een duizendste millimeter). Deeltjes die groter zijn dan 10 micrometer, zijn het minst schadelijk. Deze worden door de neus vastgehouden en via het slijmvlies verwijderd. Maar deeltjes die kleiner zijn dan 10 micrometer, adem je in en komen in de luchtwegen en de longblaasjes terecht. Deze kleinste, ultrafijne stofdeeltjes zijn het meest schadelijk voor de gezondheid. Het lichaam zet macrofagen in om ze op te ruimen, maar kan niet op tegen de overmacht aan stofdeeltjes.
Schadelijk
Wetenschappers denken dat stofdeeltjes in de longblaasjes ontstekingsreacties veroorzaken, de zuurstofopname bemoeilijken en de kans op longkanker vergroten. Deze reacties, waarbij vrije radicalen vrijkomen, zijn schadelijk voor het lichaam. Het wordt ook wel oxidatieve stress genoemd. Vermoed wordt dat fijn stof de stromingseigenschappen van bloed verslechtert, waardoor de kans op een hartinfarct en een beroerte toeneemt. Ook zijn er aanwijzingen dat fijnstof slecht is voor de hartspierfunctie. Extra kwetsbaar voor problemen door fijnstof zijn ouderen, mensen die al luchtwegproblemen hebben en mensen met hart- en vaatziekten.
Open haarden
Houtkachels en open haarden zijn goed voor 11% van de uitstoot van fijnstof. De uitstoot van fijn stof door een houtkachel komt overeen met die van een dieselauto zonder roetfilter. Bij open haarden komt een deel van het fijne stof in de kamer rond de haard terecht. Een gesloten houtkachel, zeker eentje met een hoog rendement, vervuilt de lucht veel minder, zowel in als buiten het huis. Voorwaarde is wel dat goed droog hout wordt gebruikt, bij voorkeur van eiken, essen en beuken.
Luchtreiniger tegen fijnstof
Een luchtreiniger van Qlima is een uitstekende oplossing om fijnstof in de lucht te verminderen. Qlima, zuivert de lucht in huis!